Reach out and Touch

 Donderdag 18 april/vrijdagochtend 19 april

Vandaag (inmiddels gisteren overigens) een dag met een programma zoals eerdere dagen. Een uitgebreide ronde over de wards door de artsen: kijken naar de patiënten van vorige dagen, zien welke gevallen snel hulp nodig hebben, inschattingen maken, overleg met de nurses en 'artsen' van hier, gesprek met de patiënten zelf, kijken, voelen, afwegen. Ja, dat doktersvak is een verhaal apart. Heerlijk om daar toeschouwer van te zijn en te zien met welke zorgvuldigheid er bij iedere patiënt weer keuzes worden gemaakt over wat wijsheid van doen is, of wijsheid van laten. 

Ondertussen is ergens verderop Henrike dan al lang op de OK te vinden, om samen met haar Tanzaniaanse collega's de boel schoon te maken en in gereedheid te brengen voor een nieuwe ronde operaties. Nicole loopt de ronde mee of is haar Plaster-activities aan het voorbereiden, spullen klaarleggen, bedenken wat nodig is. Een van de prachtprestaties van donderdag is hieronder te zien. Het uitgangspunt is een rechteronderbeen dat een enorme knik maakt, een hoek van 70 graden, en na een poosje Erik en consorte er op los te hebben gelaten, staat de zaak gewoon weer recht. Ongelofelijk. 

Na de OK......

Voor de OK.......

Ook verder is er behoorlijk geopereerd, hoewel het aantal aanmeldingen minder storm loopt dan in eerdere trips vanuit het Slingeland Ziekenhuis. Er zijn in elk geval twee facetten die daarin mede bepalend zijn: eerste is dat de mondiale economische crisis ook Tanzania lijkt te raken; er is minder geld beschikbaar, het ziekenhuis krijgt minder geld en krijgt minder snel het geld waar het recht op heeft, vanuit de overheid (een tijdje terug was echt even het geld op en zijn patiënten onverrichterzake huiswaarts gekeerd; (niet helemaal lekker voor je PR als hospitaal natuurlijk). Tweede is dat mensen net vòòr of ìn de oogsttijd staan en daaraan prioriteit geven. Zodra men namelijk de oogst klaar heeft, kan het verkocht worden en heeft men weer middelen om het ziekenhuis te betalen. Want wil je hier in dit ziekenhuis serieus genomen worden en onderzoek/behandeling krijgen, moet je wel eerst betalen. Anders gebeurt er niks. No pay no cure.

De titel zegt iets over Touch, ik licht dat toe: het is een Foudation uit de VS, in Tanzania actief in de Lake Zone (dus rond Lake Victoria). Dit fonds is gevuld vanuit Amerikaanse ontwikkelingssamenwerking en particuliere donoren, en richt zich met name op het medisch onderwijs. In Mwanza is er sinds 8 jaar een universiteit, Bugando, daarop richt de Touch Foundation zich. Sengerama is een soort perifere opleidingskliniek van Bugando en daar zit nu een Amerikaanse buikchirurg voor 1 jaar en zitten er nog meer specialisten klaar om deze kant op te komen. Op de compound van het ziekenhuis worden inmiddels ook een paar extra huizen gebouwd om deze artsen onder te brengen. Vanuit de Stichting Vrienden van Sengerama, waar Niek en Laura zeer actief voor zijn, is er op een aantal onderwerpen al contact en wordt gezocht naar manieren van samenwerking. Hoe en wat dan ook, dit ziekenhuis heeft sponsoren hard nodig, zowel in de vorm van mensen/specialisten als materialen als financien. Maar een makkelijke tijd is het nu beslist niet voor Marie José en deze kliniek.  

Reach Out! Outrech! Een activiteit die iedere week meerdere malen vanuit het Sengerema Hospital plaatsvindt, in steeds andere gebieden; elk gebied komt maandelijks een keer aan de beurt. Leuk uitje voor de moeders zo blijkt. 

De landrover en chauffeur waren oke, de weg een ramp

Met een landrover het land in, een groepje van 2 tot 4 nurses die gewapend met een koelboxje, medicijnen (ijzer en foliumzuur (laatste weet ik niet helemaal zeker, gele pilletjes die iets goeds voor moeders die zwanger zijn doen)) en een  stevig gestel om de horten en stoten van de wagen te kunnen opvangen. Mij viel het genoegen ten deel een keer mee te mogen. Het was prachtig, indrukwekkend en bijzonder. De rit was onvergetelijk in die zin dat ik nu nog voel dat ik gisteren 3 en half uur in een hobbelende landrover heb gezeten...... Ook onvergetelijk om wat er onderweg te zien is. Aan natuur, aan dorpjes, communities, transportmiddelen, rijstbalen, rijstvelden, schooltjes, dieren, etc. Een paar foto's laten er een klein stukje in elk geval van zien. Overigens is er nog iets wat het onvergetelijk maakt, namelijk de tuut in mijn oren van het continue geclaxonneer van de 'driver'. Bij iedere bocht en bij iedere fietser die wat te veel op het midden van de weg zit en bij elke voetganger (en dat zijn er heel veel) die niet aan de kant gaat, drukte Nico, onze 'driver of the day' meermalen op zijn claxon. Het is niet alleen een wonder dat die auto's blijven rijden, ook dat die toeters blijven functioneren. 

queue-ing; koloniale erfenis?

Groeicurves bijhouden

We werden bij aankomst met gejuicht ontvangen door een flinke groep moeders. Die het queuen van de Engelsen goed snappen, want ze wisten precies wie wanneer aan de beurt was. Kindjes gewogen en keurig in het groeiboekje de score genoteerd. De verpleegkundigen gaven verder advies over voeding en zorgden voor vaccinaties tegen TB, polio, Rota etc. De hele scene speelde zich af onder een sinaasappelboom, en die was zo'n beetje voor de onderste helft geplunderd aan het einde van de drie uur durende aanwezigheid van het medisch preventie-team. En die moeders in Afrika, zó handig met de kids op de rug, met het voeden, met elkaar, met van alles. En mooi zijn ze ook (Edwin, niet tussen haakjes). En heel veel, heel veel prachtige kindjes gezien. 

De 3 nurses aan de slag

tja.............................

Met mutsjes ook. Denkt u natuurlijk, net als ik, is dat niet een beetje warm? Wel, een van de heersende opvattingen hier, is dat zolang de fontanel nog niet helemaal gesloten is, dit beter afgedekt kan zijn in verband met de geesteswereld die dan ongewenst toegang tot het kind kan krijgen. Hoe graag had ik het gesprek hierover aangegaan met deze of gene moeder, echter gezien de zeer matige staat van mijn vermogen Kiswahili te spreken, vond ik de drempel om op dit soort spirituele thema's over te stappen veel te hoog. En ach, mooie plaatjes levert het in elk geval op........

Plaatje van het eten van donderdag is niet aan de orde. We hebben heerlijk gegeten maar dat had niet zo veel met Tanzania te maken (behalve dat de koffer uit Ede waar de pasta-saus in zat in Tanzania nu op een slaapkamer staat). Wie toch een plaatje wil zien, zie www.spaghettibolognesa.it. 

Vanmiddag vertrekken we naar Mwanza om van daaruit op zaterdagmorgen vroeg richting Serengeti te gaan. Of we daar zin in hebben?

U allen in Nederland, een fijn weekend gewenst. Doe goed en geniet er van!

René